‘Het mooiste ligt verscholen in de manier waarop je kijkt’

Ledereen heeft een verhaal. Tot die conclusie kwam Geert Verdickt nadat hij jong en oud en alles ertussenin had opgeroepen om hem middels een brief of mail verslag uit te brengen van een bijzondere gebeurtenis in hun leven. Honderden verhalen kreeg hij te lezen, en daaruit selecteerde hij er tien. In de zomer van 2021 stak Verdickt tien keer een zomers kampvuur aan en werd Vuurman. Hij nodigde tien ‘gewone’ mensen uit met een apart verhaal, en liet al starend in het vuur de tongen loskomen. Bij elk verhaal schreef Verdickt met zijn collega-Buurmannen Koen Renders en Stijn Gevaert een lied, en maakte hij een podcast als een soort road movie van verhaal over vuurgesprek tot lied. Tien songs, tien podcasts, één plaat: ‘Vuurman’. De plaat verschijnt op 20 mei, samen met de podcast van ‘Sterrenkijker’. De overige zeven podcasts volgen in het najaar, vóór de start van de theatertournee (beluister hier alvast een teaser). De podcasts van vooruitgeschoven singles ‘Land In Zicht en ‘In Het Oog Van De Orkaan’, maar ook van ‘Sterrenkijker’ vindt u hier.

‘Ik had aanvankelijk een beetje schrik dat het vernauwend zou werken,’ zegt Verdickt, ‘telkens een nummer schrijven over één onderwerp. Maar het tegenovergestelde was waar: elk verhaal is oneindig wijds. Ik werd een soort portretschilder die met muziek een beeld maakte van de persoon die naast mij aan het vuur zat. De focus was groter, en ik besefte dat ik dat eigenlijk altijd heb gedaan, in alles wat ik doe: op zoek gaan naar het verhaal. 

Uit elk vuurgesprek heb ik één element gehaald – een woord, een beeld, een gevoel – en daar hebben we een lied mee gemaakt dat niet staat of valt bij de gesprekken. Je moet de podcasts niet gehoord hebben om de songs op ‘Vuurman’ te kunnen begrijpen of voelen. Het is een aanvulling. Ik vind het belangrijk dat de luisteraar zijn of haar eigen verhaal in de songs kan horen. 

Om hier en daar een strofe of een bridge meer vorm te geven, heb ik inspiratie gezocht bij de aanvullende gesprekken met specialisten en aanverwanten. Die extra gesprekspartners hoor je ook terug in de tiendelige podcastreeks. 

Een track-by-track van ‘Vuurman’ aan de hand van de maker: 

‘In het Oog van de Orkaan’ (Alain Simon)

Alain Simon uit Tongeren is een gepassioneerd wielerliefhebber, en al vele jaren seingever in de koers. Een man met ervaring, die twee jaar geleden tijdens de Ronde van Limburg vanop de motor een hele ploeg aanstuurde, en op 300 meter van de aankomst moest zorgen voor de afleiding van de auto’s. Hij heeft toen Brent Van Moer, die tien seconden voorop lag en op weg was naar zijn eerste profzege, de foute kant op gestuurd. Alain heeft een shitstorm van jewelste over zich heen gekregen, en het wrange is: hij kon er eigenijk niks aan doen. Op de plek waar hij moest seingeven, stonden plots twee mannen met gele hesjes die hem vertelden dat zìj de afleiding moesten doen. Achteraf bleek dat die twee er stonden om wandelwegjes af te sluiten voor toeristen’. ‘Aan de vooravond van de Amstel Gold Race ben ik voor aanvullende gesprekken gaan praten met Karl Vannieuwkerke en José De Cauwer, en met crisispsycholoog en psychotrauma-therapeut Erik De Soir’

‘Alain heeft sindsdien niet meer seingegeven, en zelfs geruime tijd niet meer op zijn motor gezeten. Speciaal voor ons heeft hij hem weer uit de schuur gehaald om naar het befaamde kruispunt te rijden. Brent Van Moer won een paar weken na de Ronde van Limburg een rit in de Dauphiné, en haalde alsnog zijn eerste profzege’. 

‘In het Oog van de Orkaan’ klinkt een beetje als de naam van een herberg. Een soort mythologische plek waar mensen die in de ellende zitten kunnen schuilen, om pas weer buiten te komen als de storm is gaan liggen’. 

Kom en zet u bij / Er zijn zovelen als jij geweest / Zo vaak hun weg kwijt geweest / Op weg naar hier. 

Luister hoe de wind waait hoor de wereld vergaan / Hier binnen klaart de hemel op je hebt het gehaald / In het midden van de wervelwind valt alles stil / Wees welkom in Het Oog van de Orkaan.

‘Zelfs als de Wereld Verdwijnt’ (Simon Gronowski)

Simon Gronowski, een negentigjarige met Joodse roots die geboren werd in Ukkel, werd in 1943 samen met zijn moeder opgepakt door de Duitsers en naar Auschwitz gestuurd. In Borgloon is hij met de hulp van zijn moeder van de trein kunnen springen. Zijn moeder is niet kunnen springen, en is samen met zijn zus, die in een andere trein zat, overleden in Auschwitz. Simon is in Borgloon bij een veldwachter terechtgekomen die hem terug naar zijn vader in Ukkel heeft gebracht’. 

‘Voor een aanvullend gesprek ben ik bij Laurence Schram gaan aankloppen, een dokter in de geschiedenis die ons heeft geholpen om brieven terug te vinden die Gronowski had geschreven vanuit de Dossin-kazerne in Mechelen, van waar hij werd gedeporteerd’. 

Voor het lied, ‘Zelfs Als de Wereld Verwijnt’, heb ik inspiratie gezocht bij het verhaal van Simon en zijn zus. Zij was klassieke pianiste, en Simon heeft zichzelf leren spelen om zich zijn zus beter te kunnen herinneren. In het nummer zitten geen drums – door te kloppen op een soort houten kast hebben we geprobeerd om de ritmiek van de trein op te roepen’. 

De deur op een kier en een gat in mijn hart / In het licht van de maan schuift het landschap opzij / Is dit hoe het gaat, gaat alles voorbij? 

Soms moet je springen, durven en gaan / Met een hand op je schouder om de reis te doorstaan. 

‘Land in Zicht’ (Chris Gale)

Chris Gale uit Genk groeide op in Monaco als kind van Britse ouders. Als jonge scholier brak hij met skiën zijn rug, maar herstelde als bij wonder. In Genk werd hij met de motor gegrepen door een auto, vloog vijftien meter door de lucht, en belandde tegen een verlichtingspaal: zijn linkerflank was volledig kapot. Chris had altijd marathons gelopen, en nam zichzelf voor om na zijn revalidatie – die uiteindelijk twee jaar zou duren – het kanaal over te zwemmen. Van Engeland naar Frankrijk, 15 uur, met zijn gehavende lichaam tegen de golven, de kou en de kwallen: hij heeft het gehaald. Met hem heb ik op voorhand een gesprek gehad, en tijdens zijn zwemtocht ben ik hem gevolgd met een boot. Aanvullend ben ik gaan praten met Jasper, een vriend van Chris, en sportpsycholoog Jef Brouwers’. 

‘Niet lang nadat je de haven van Dover bent uitgezwommen – na ongeveer een uur of zo – zie je Calais al liggen. Vandaar de titel van het lied: ‘Land in Zicht’. Met nog 14 uur zwemmen voor de boeg. Tijdens zijn revalidatie had Chris een verpleegster leren kennen in wiens ogen hij het licht had gezien. Of het uiteindelijk iets geworden is tussen die twee weet ik niet, maar ik heb er wel inspriratie uit gehaald voor de song’. 

Ik dans, ik dartel en ik zing / Ik roep, ik neurie en ik klink op jou / Ik zink niet meer, ik blink / Ho, daar is land in zicht, ik kan je nu al zien met mijn ogen dicht. 

Ik ga dwars door de Noordzee voor jou / Dwars door de Noordzee naar jou. Wacht jij daar op mij?

‘Kop of Munt’ (Tomas De Gregorio en Lore Praet) 

‘Met een budget van amper 2.500 euro verbleven Hasselaar Tomas De Gregorio en zijn vriendin Lore Praet drie jaar lang in een kleine stacaravan op een weide midden in de natuur. Geen luxe, geen comfort, geen wifi. Iets wat Tomas wilde doen sinds hij ‘Walden’ had gelezen, het boek waarin de Amerikaanse schrijver Henry David Thoreau vertelt over zijn zoektocht naar een extreem vereenvoudigd leven in een kleine hut in de vrije natuur. Tomas wilde te weten komen met hoe weinig we in dit leven tevreden kunnen zijn. Wat ìs het leven? Wat heb je nodig? En wat net niet? Hij vertelde me dat hij nog nooit zo dicht bij de vrijheid is geweest als tijdens die tien maanden. Het afscheid van de natuur en de terugkeer naar het ‘gewone’ leven vielen hem zwaar. 

En ik denk en ik twijfel / En ik roep soms en het lijkt wel / Dat ik zoek naar wat er altijd is geweest.

Kop of munt / Zilverling vertel me waar naartoe / Kop of munt / Of doe het er niet toe? 

‘Sterrenkijker’ (Jorgen D’hondt)

‘Je mag nooit een voorkeur hebben voor één van je kindjes, maar ‘Sterrenkijker’ is mij toch wel zeer dierbaar. Door de song én door het verhaal van professor Jorgen D’hondt, kernfysicus en ex-voorzitter van de Europese Raad van de Deeltjesfysica. Hij is opgegroeid in De Haan maar woont nu een dorp verder dan ik – onze kinderen gaan naar dezelfde school. D’hondt reist voortdurend de wereld rond, overlegt met ministers, politici en topwetenschappers, en was betrokken bij enkele van de belangrijkste ontdekkingen en wetenschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Hij is verbonden aan de VUB en werkt o.a. voor CERN, de deeltjesversneller in Genève, oftewel zowat het grootste laboratorium op aarde. In feite is het een tunnel van 27km in de vorm van een cirkel, die helemaal onder Genève doorloopt. Om je een idee te geven van hoe belangrijk CERN is: het wereldwijde web is daar begonnen, touchscreen is voortgekomen uit dingen die ze er hebben ontwikkeld, doorbraken in de geneeskunde, de kankerbestrijding…’

‘Voor ons vuurgesprek heeft D’hondt me meegenomen naar een berg aan de rand van Genève, waar we uren hebben gebabbeld over atomen, kwantumfysica, het mysterie van het universum. Toen we terug naar beneden wandelden, was de nacht al gevallen en waren de eerste sterren verschenen. Mijn cameraman zei: ‘Onze stappen zijn precies de kadans van een liedje’. Ik heb ze opgenomen en gebruikt als de basis voor ‘Sterrenkijker’, een song mede geïnspireerd door de moeder van Jorgen, die enkele weken na onze terugkomst uit Zwitserland is overleden aan corona. Als wetenschapper elke dag bezig zijn met de wereld en het oneindige te leren begrijpen, maar dan plots geconfronteerd worden met het ongrijpbare einde… Dat gehele spectrum van het leven en de vriendschap zit voor mij in Sterrenkijker.’ In de podcast hoor je ook Hamid Aït Abderrahim, directeur van het Myrrha-project aan het Studiecentrum voor Kernenergie. 

Sterrenkijker kijk naar mij / Sterrenkijker, luister als ik zeg / De sterren zijn de sterren niet / Zonder iemand die de schoonheid ervan ziet. 

Luister naar je hart / Ik fluister mijn geheimen, luister goed / Voor je het weet is het voorbij. 

’26 Letters’ (Minne Vercauteren) 

‘De 11-jarige Minne schreef ons een brief waarin ze vanuit kinderperspectief beschreef hoe haar oma er na een lange ziekte een eind aan had gemaakt. Ik ben met haar aan het vuur gaan zitten en ontdekte al snel een soort gevoeligheid in Minne. Ze bleek net als ik dyslect te zijn. Minne heeft een kippenweide, waar ze na de dood van haar oma rust vond. Via die kippen ben ik voor een extra gesprek bij kunstenaar Koen Vanmechelen uitgekomen, en wat bleek: ook een dyslecticus. Vanmechelen heeft zijn gebrek kunnen omdraaien in zijn voordeel. Als je de kracht vindt om je minpunten als brandstof te gebruiken om je eigen pad en taal te vinden, kom je als vanzelf bij iets nieuws uit. 

We hebben er een heel speels liedje van gemaakt, iets bijna Sesamstraat-achtigs. Voor de podcast zit professor Erik Moonen er ook bij. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar dyslexie, en beweert dat het eigenlijk een gevolg is van een schoolsysteem dat niet helemaal klopt’. 

26 letters die een dansje maken in mijn hoofd. 

‘Onder de Ruis’ (offline experiment met Alexi De Greef, Paulien Holemans en Sofie Leemans)

‘Samen met Alexi en Paulien, jonge twintigers die nogal verknocht waren aan social media, ben ik drie weken offline gegaan. Geen Instagram, geen Facebook, niks meer. Cold turkey. Onze ervaringen penden we neer in dagboeken, waaruit vooral van hun kant bleek dat ze zich vaak onwennig voelden, hun draai niet vonden, en bij momenten ronduit angstig waren. Eerlijk: ikzelf vond het fantastisch. Maar we zijn er alledrie terug ingesukkeld’. 

‘De extra gast is VRT-journalist en social media-kenner Tim Verheyden, die onder meer vertelt hoe social media erin slagen om mensen verslaafd te krijgen. Wie gaat er nog naar het toilet zonder telefoon? Even zitten en niks doen, al dan niet op het toilet, dat bestaat haast niet meer. Daarom raken heel veel mensen zo opgefuckt. Een mens heeft af en toe even géén prikkels nodig. ‘Onder de Ruis’, de titel van het liedje, spreekt voor zich’. 

Ik zou je graag ontmoeten in het land onder de ruis / Blijkbaar is dat niet zo ver van hier. 

‘Witte Vlinders’ (Josephine Jammaers)

‘De 25-jarige Josephine, oftewel Fine, is vorig jaar in maart samen met haar vriend Cor vertrokken op wereldreis, per tandem. Huis achtergelaten, job opgezegd… Doei! Chapeau, je moet het maar durven. Twee dagen voor haar vertrek heb ik haar een eerste keer gesproken. Voor een tweede gesprek heb ik haar opgezocht in Kroatië, waar ze toen al via Duitsland, Italië en Corsica was beland. Ze trekt nog verder naar Mongolië, China, Australië en Amerika, en zal er in totaal zo’n drie jaar over doen’. 

‘Fine vertelde me dat ze op zoek was naar vrijheid, maar ik kwam te weten dat haar moeder was overleden toen ze zes was. Borstkanker. Ze had dagboeken van haar teruggevonden, waarin ze schreef over dingen als ‘de wind voelen’, ‘de zon zien opkomen’, ‘in het gras liggen’. ‘Als ik die dingen zie of voel,’ zei ze, ‘dan denk ik aan haar’. Dat vormde de inspiratie voor het lied ‘Witte Vlinders’, dat als ondertitel heeft: ‘Ik Zie je Overal’. Het verhaal van iemand die op zoek is naar sporen van een dierbare die er niet meer is’. 

Wees gerust, ik kom terug, ik ben voor niemand op de vlucht / Ik ben benieuwd om te gaan lezen, wat in de sterren staat geschreven. 

Waar kan ik je vinden? / Ben jij daar, hier of overal / Ben jij de maan, of de zon die opkomt? / Ik zie je overal. 

‘De Dag dat Ik terug Ben bij Jou’ (Wim Uyttebroek) 

Wim is een bezeten amateurarcheoloog en –historicus die mij in detail heeft verteld over wat er in het dorp Neerwinden, bij Landen, 300 jaar geleden is gebeurd. Met name: een veldslag tussen de troepen van Lodewijk XIV van Frankrijk en Willem Van Oranje waarbij 30.000 mensen om het leven zijn gekomen. Iets wat bijna niemand nog weet. We zijn bij de Heilige Bloedkapel gaan zitten, centraal in dat landschap, waar Wim me met vuur uit de doeken deed hoe het eraan toeging in zo’n kampement. Van uur tot uur wist hij te vertellen wat er is gebeurd tijdens die bewuste veldslag in 1693.’

‘Als extra gespreksgast heb ik er crisispsycholoog en psychotrauma-therapeut Erik De Soir bij gehaald’.

‘Voor het lied ‘De Dag dat Ik terug Ben bij Jou’ heb ik mij de vraag gesteld wat je denkt aan de vooravond van zo’n slag. Je weet dat het gaat gebeuren, en daar zit je dan. Je weet niet of jij het gaat halen, of je buurman het gaat halen. Op die vragen heb ik in liedjesvorm een antwoord proberen te zoeken’. 

De troepen vertrokken en de oorlog begon / Je zwaaide en ik, ik  marcheerde / Een blik opzij, in gedachte al bij / De dag dat ik terug ben bij jou. 

‘Iedereen Heeft Een Verhaal’

‘Het was een vaststelling bij elke persoon die ik heb gesproken, zelfs bij alle mensen die ons een brief of een mail hebben gestuurd: iedereen heeft een verhaal. Zelfs wie beweert er geen te hebben. Geen verhaal wordt ook een verhaal als je er op een andere manier naar kijkt. Het is een soort themalied waarin alles samenkomt. De poëzie van het leven, zeg maar’. 

Ben je groot of ben je klein / Had je iemand anders willen zijn / Het mooiste ligt verscholen in de manier waarop je kijkt. 

Over BUURMAN:

BUURMAN zijn Geert Verdickt en zijn Buurmannen Stijn Gevaert en Koen Renders. BUURMAN werd bekend in 2008, toen de groep tweede werd in het muziekprogramma ‘Zo Is Er Maar Eén’ op Eén, bracht vijf platen uit (‘Rocky Komt Altijd Terug’ (2008), ‘Mount Everest’ (2010), ‘De Kus in Ruil voor een Koninkrijk’ (2014), ‘Dans & Dwaal’ (2017), en ‘Einzelgänger’ (2019), verwierf een plaatsje in het collectieve geheugen met singles als ‘God, Ik en Marjon’, ‘Middellandse Zee’, ‘Mount Everest’, ‘London Stansted’, ‘Soms Ben Jij de Zon en Ik de Maan’, ‘Zoals Koffie Hoort bij Opstaan’, ‘Dans & Dwaal’, ‘Rocky’, ‘Bladeren Van Goud’ en ‘Elk Einde Is Een Nieuw Begin’.

Met ‘Splinterkind’, een nummer uit het album ‘Einzelgänger’, schopte BUURMAN het in 2019 tot in Van Dale. ‘Splinterkind’ is een omschrijving voor een kind met gescheiden ouders.

De band werkte 6 succesvolle theatertournees af, speelde onder meer in een uitverkochte AB en stond drie keer op de Nekka-Nacht (in 2015 als centrale gast). In 2016 ging Geert Verdickt met Stef Bos op tournee in Vlaanderen, Nederland en Zuid-Afrika met het programma ‘Bos en BUURMAN’. 

Vuurman’ – binnenkort in Van Dale? –  is het zesde full album van BUURMAN en verschijnt op 20 mei 2022.